Giải mã bảo hiểm bắt buộc là gì và hiện tại bạn bắt buộc phải đóng những loại nào?

Việc đóng bảo hiểm bắt buộc là quy định nhằm bảo vệ quyền lợi cho người lao động và đảm bảo an sinh xã hội. Khi tham gia bảo hiểm bắt buộc, bạn sẽ được hưởng các chế độ quan trọng như bảo hiểm xã hội (BHXH), bảo hiểm y tế (BHYT) và bảo hiểm thất nghiệp (BHTN). Điều này không chỉ giúp bạn giảm thiểu gánh nặng tài chính khi gặp rủi ro, mà còn đảm bảo sự an toàn, ổn định cho cả người lao động và đơn vị sử dụng lao động.

Giới thiệu bảo hiểm bắt buộc là gì?

Trước hết, để biết bảo hiểm bắt buộc là gì, bạn hãy hình dung đó như một loại “áo giáp pháp lý” mà nhà nước yêu cầu chúng ta mặc vào. Bảo hiểm bắt buộc chính là những sản phẩm bảo hiểm mà chúng ta bắt buộc phải mua để bảo vệ bản thân và người khác khi tham gia vào những hoạt động hoặc công việc có thể gây rủi ro.

Mục đích chính của bảo hiểm bắt buộc là bảo vệ lợi ích chung, giúp giảm thiểu các thiệt hại tài chính cho cả cá nhân lẫn xã hội. Khi bạn tham gia bảo hiểm này, không chỉ bản thân bạn được bảo vệ mà còn giúp những người xung quanh an tâm hơn nữa.

Các loại bảo hiểm bắt buộc phổ biến

Trong phần này, MoMo sẽ giải đáp cho bạn câu hỏi: bảo hiểm bắt buộc gồm những loại nào? Dưới đây là 4 loại bảo hiểm bắt buộc phổ biến mà bạn có thể đã nghe đến:

• Bảo hiểm trách nhiệm dân sự của chủ xe cơ giới

Đây là loại bảo hiểm quen thuộc với những ai sở hữu xe ô tô, xe máy. Khi tham gia giao thông, việc có bảo hiểm trách nhiệm dân sự giúp bạn đảm bảo rằng nếu không may gây ra tai nạn, quyền lợi của người thứ ba sẽ được bảo vệ về mặt tài chính. Nó không chỉ bảo vệ bạn mà còn tạo nên sự an toàn cho toàn bộ cộng đồng trên đường.

• Bảo hiểm y tế bắt buộc

Đối với những người lao động, học sinh, sinh viên, và các đối tượng thuộc hệ thống bảo trợ xã hội, bảo hiểm y tế là một yếu tố không thể thiếu. Khi có bảo hiểm y tế bắt buộc, bạn sẽ được hỗ trợ phần lớn chi phí khi đi khám chữa bệnh. Đây là cách giúp giảm thiểu gánh nặng tài chính khi bạn không may ốm đau hay tai nạn.

Bảo hiểm y tế là một dạng của bảo hiểm bắt buộc. Người lao động, học sinh, sinh viên phải đóng bảo hiểm y tế theo quy định của nhà nước. 

• Bảo hiểm xã hội bắt buộc

Bảo hiểm xã hội bắt buộc dành cho những ai đang làm việc theo hợp đồng lao động. Khi tham gia, bạn sẽ được bảo vệ trong các trường hợp như nghỉ hưu, thất nghiệp, ốm đau hay nghỉ thai sản. Hệ thống bảo hiểm xã hội giúp bạn có một cuộc sống ổn định hơn sau này, đặc biệt là khi không còn khả năng lao động.

• Bảo hiểm cháy nổ bắt buộc

Nếu bạn làm trong các lĩnh vực sản xuất kinh doanh có nguy cơ xảy ra cháy nổ, thì bảo hiểm cháy nổ bắt buộc là không thể thiếu. Loại bảo hiểm này đảm bảo rằng thiệt hại tài sản do cháy nổ sẽ được bồi thường, giúp bạn yên tâm hơn trong công việc. 

• Bảo hiểm tai nạn lao động

Bảo hiểm tai nạn lao động là một loại bảo hiểm quan trọng, đặc biệt đối với những người làm công việc có nguy cơ gặp tai nạn, như công nhân. Loại bảo hiểm này được chủ sở hữu lao động đóng cho nhân viên. Trong trường hợp người lao động gặp phải tai nạn hoặc rủi ro khi làm việc, bảo hiểm sẽ hỗ trợ chi trả các khoản phí liên quan, giúp giảm bớt gánh nặng tài chính. 

• Bảo hiểm thất nghiệp

Khi bạn làm việc theo hợp đồng lao động, bảo hiểm thất nghiệp sẽ do chủ sở hữu lao động đóng cho bạn. Nếu không may bị thất nghiệp, bảo hiểm này sẽ giúp bạn nhận trợ cấp tài chính. Không chỉ vậy, bạn còn được hỗ trợ tư vấn, học nghề, nâng cao kỹ năng và giới thiệu việc làm mới. Đặc biệt, nếu bạn tham gia bảo hiểm thất nghiệp đủ thời gian theo quy định, bạn cũng sẽ được hưởng lương hưu khi đến tuổi nghỉ hưu theo quy định của nhà nước.

Vì sao phải tham gia bảo hiểm bắt buộc?

Chắc hẳn bạn đã phần nào hiểu về thế nào là bảo hiểm bắt buộc và các loại bảo hiểm bắt buộc rồi, nhưng tại sao việc tham gia bảo hiểm này lại quan trọng đến thế? Có thể hiểu đơn giản, tham gia bảo hiểm bắt buộc không chỉ giúp bạn tuân thủ pháp luật mà còn bảo vệ tài chính của bạn và những người xung quanh.

Chẳng ai có thể lường trước được những rủi ro trong cuộc sống, và bảo hiểm bắt buộc chính là cách để chúng ta chuẩn bị trước, giúp bản thân vượt qua những sự cố bất ngờ một cách nhẹ nhàng hơn.

Đối tượng tham gia bảo hiểm bắt buộc

Các đối tượng tham gia bảo hiểm bắt buộc, theo quy định tại điều Điều 2, Luật Bảo hiểm xã hội 2014 và Điều 4, 13, 17, 21 của Quyết định 595/QĐ-BHXH, được thể hiện như sau: 

Người lao động Việt Nam:

• Người lao động đã ký hợp đồng lao động có thời hạn từ 1 tháng trở lên.

Người lao động nước ngoài làm việc tại Việt Nam:

• Người lao động nước ngoài có giấy phép lao động, chứng chỉ hành nghề, hoặc giấy phép hành nghề được cơ quan có thẩm quyền tại Việt Nam cấp.
• Hợp đồng lao động của họ phải có thời hạn từ 3 tháng trở lên.

Người sử dụng lao động:

• Bao gồm các doanh nghiệp, tổ chức có người lao động ký hợp đồng đủ từ 1 tháng trở lên đối với lao động Việt Nam, và từ 3 tháng trở lên đối với lao động nước ngoài, kèm theo các giấy tờ hợp pháp như giấy phép lao động, chứng chỉ hành nghề.

Theo luật BHXH (sửa đổi) vào năm 2024, Chính phủ đã đề xuất mở rộng diện bắt buộc đóng BHXH bằng cách bổ sung thêm các nhóm đối tượng thuộc diện tham gia BHXH bắt buộc như:

• Chủ hộ kinh doanh của hộ kinh doanh có đăng ký kinh doanh
• Người hoạt động không chuyên trách ở cấp xã, thôn, tổ dân phố
• Người lao động làm việc không trọn thời gian
• Người quản lý doanh nghiệp, người quản lý điều hành hợp tác xã không hưởng tiền lương.

Với những điều kiện trên, người lao động và người sử dụng lao động phải tuân thủ quy định tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc nhằm đảm bảo quyền lợi và trách nhiệm theo pháp luật.

Đóng bảo hiểm bắt buộc sẽ giúp bạn giảm thiểu gánh nặng tài chính khi gặp rủi ro, và đảm bảo sự an toàn, ổn định cho cả người lao động cũng như đơn vị sử dụng lao động.

Phương thức và mức đóng bảo hiểm bắt buộc

Từ ngày 1/7/2024, mức lương cơ sở sẽ tăng lên, kéo theo sự thay đổi trong cách tính mức đóng BHXH và BHYT. Tuy nhiên, tỷ lệ đóng bảo hiểm vẫn giữ nguyên, và bạn chỉ cần nắm một vài con số quan trọng dưới đây:

• Tỷ lệ đóng BHXH: Tổng cộng là 25,5% trên mức lương của bạn. Trong đó:
  • Người lao động (NLĐ) đóng 8%.
  • Đơn vị sử dụng lao động đóng 17,5%.
• Tỷ lệ đóng BHYT: Tổng cộng là 4,5%. Cụ thể:
  • NLĐ đóng 1,5%.
  • Đơn vị đóng 3%.
• Tỷ lệ đóng bảo hiểm thất nghiệp (BHTN): Là 2%, trong đó:
  • NLĐ đóng 1%.
  • Đơn vị đóng 1%.

Như vậy, tổng mức đóng bảo hiểm khi tham gia BHXH bắt buộc là 32% trên mức lương hàng tháng. Trong đó, người lao động sẽ đóng 10,5%, và đơn vị sử dụng lao động đóng 21,5%.

* Đối với người lao động nước ngoài: Người lao động nước ngoài không phải đóng BHTN, nên tỷ lệ đóng bảo hiểm xã hội là 30%. Cụ thể:

• NLĐ đóng 9,5%.
• Đơn vị đóng 20,5%.

* Tăng lương cơ sở và mức đóng bảo hiểm tối đa

Kể từ 1/7/2024, mức lương cơ sở tăng từ 1.800.000 đồng lên 2.340.000 đồng. Điều này ảnh hưởng đến mức đóng bảo hiểm tối đa:

• BHXH tối đa: 3.744.000 đồng/tháng (8% x 20 lần mức lương cơ sở).
• BHYT tối đa: 702.000 đồng/tháng (1,5% x 20 lần mức lương cơ sở).
• BHTN tối đa: Không thay đổi, tính theo 1% của mức lương tối thiểu vùng.

* Mức đóng bảo hiểm của cán bộ, công chức và viên chức

• Cán bộ, công chức đóng 9,5% bao gồm:
  • 8% vào quỹ hưu trí tử tuất.
  • 1,5% vào quỹ BHYT.
• Viên chức đóng 10,5% bao gồm:
  • 8% vào quỹ hưu trí tử tuất.
  • 1,5% vào quỹ BHYT.
  • 1% vào quỹ BHTN.

* Mức đóng bảo hiểm tối thiểu

Quy định về mức đóng bảo hiểm tối thiểu không thay đổi, vẫn dựa trên mức lương tối thiểu vùng:

• BHXH tối thiểu: 8% của mức lương tối thiểu vùng.
• BHTN tối thiểu: 1% của mức lương tối thiểu vùng.
• BHYT tối thiểu: 1,5% của mức lương tối thiểu vùng

Bạn có thể tìm hiểu thêm về mức lương tối thiểu vùng bằng cách tra thông tin trên các kênh pháp luật chính thống nhé. 

Kết luận

Vậy là MoMo vừa cùng bạn khám phá bảo hiểm bắt buộc gồm những loại nào và tại sao chúng ta nên tham gia các loại bảo hiểm này. Hãy luôn nhớ rằng, bảo hiểm không chỉ là một tấm khiên bảo vệ bản thân, mà còn là trách nhiệm với cộng đồng. Chúc bạn luôn an toàn và vững vàng trong mọi tình huống.

Lưu ý: Thông tin trong bài viết này chỉ mang tính chất tham khảo và không nên được xem là lời khuyên tài chính, đầu tư, hoặc pháp lý chính thức. MoMo không chịu trách nhiệm về bất kỳ sai sót hoặc thiếu sót nào có thể xảy ra. MoMo khuyến khích bạn nên tìm kiếm lời khuyên từ cố vấn tài chính hoặc chuyên gia trước khi đưa ra bất kỳ quyết định quan trọng nào liên quan đến tài chính cá nhân.