Bảo hiểm y tế là gì và những thông tin bạn cần biết

1. Bảo hiểm y tế là gì? 

Có thể ai trong chúng ta cũng từng thắc mắc là bảo hiểm y tế là gì và bảo hiểm y tế chi trả những gì? Nghe có vẻ phức tạp nhưng thật ra Bảo hiểm y tế (BHYT) là một hệ thống an sinh xã hội, được nhà nước triển khai nhằm hỗ trợ và bảo vệ người dân trước các rủi ro về sức khỏe, giúp giảm thiểu gánh nặng tài chính khi cần điều trị y tế. Thông qua việc tham gia bảo hiểm y tế, người dân đóng một khoản phí định kỳ và nhận lại quyền lợi khi gặp các vấn đề liên quan đến y tế như bệnh tật, tai nạn, hay điều trị dài hạn.

Cụ thể, bảo hiểm y tế là một phương thức tài chính mà quỹ bảo hiểm sẽ chi trả một phần hoặc toàn bộ chi phí khám chữa bệnh khi bạn cần chăm sóc sức khỏe. Đây được xem là biện pháp hiệu quả giúp bạn phòng ngừa những chi phí phát sinh đột ngột trong cuộc sống, đặc biệt là khi đối mặt với các căn bệnh nghiêm trọng hoặc điều trị dài hạn.

2. Lợi ích và quyền lợi bảo hiểm y tế được hưởng như thế nào? 

Bạn có biết rằng bảo hiểm y tế không chỉ giúp bạn giảm chi phí mà còn mang lại nhiều quyền lợi đặc biệt? Cùng MoMo khám phá ngay nhé!

2.1 Hỗ trợ chi phí khám chữa bệnh định kỳ

Một trong những lợi ích lớn nhất khi có bảo hiểm y tế là bạn sẽ được hỗ trợ chi phí khám chữa bệnh định kỳ. Điều này rất quan trọng, vì phòng bệnh hơn chữa bệnh. Bạn sẽ có cơ hội được khám bệnh, phát hiện sớm các vấn đề sức khỏe và điều trị kịp thời, mà không lo chi phí quá cao. Hơn nữa, với mỗi lần khám, bảo hiểm sẽ giúp bạn tiết kiệm đáng kể so với việc tự trả hoàn toàn chi phí.

2.2 Quyền lợi khi khám bệnh đúng tuyến và trái tuyến

Với bảo hiểm y tế, bạn có quyền lựa chọn khám bệnh tại các cơ sở y tế trong hệ thống bảo hiểm, hay còn gọi là đúng tuyến. Khi khám bệnh đúng tuyến, bạn sẽ nhận được mức hỗ trợ tối đa từ bảo hiểm. Còn nếu có trường hợp bạn phải khám trái tuyến (tại cơ sở y tế không thuộc hệ thống), bạn vẫn sẽ được bảo hiểm hỗ trợ một phần, nhưng mức hỗ trợ sẽ thấp hơn một chút. Điều này giúp bạn có nhiều sự linh hoạt hơn trong việc chọn nơi khám chữa bệnh.

2.3 Các gói hỗ trợ đặc biệt cho bệnh nhân mắc bệnh hiểm nghèo

Không ai muốn mình hoặc người thân gặp phải những căn bệnh hiểm nghèo, nhưng nếu điều đó xảy ra, bảo hiểm y tế sẽ là cứu cánh lớn cho bạn và người thân. Bảo hiểm y tế cung cấp các gói hỗ trợ đặc biệt cho những người mắc bệnh hiểm nghèo, giúp chi trả một phần lớn các chi phí điều trị đắt đỏ. Điều này không chỉ giảm bớt gánh nặng tài chính mà còn mang lại sự an tâm để bạn có thể tập trung vào việc hồi phục.

2.4 Danh mục xét nghiệm bảo hiểm y tế chi trả

Một trong những quyền lợi quan trọng khi tham gia bảo hiểm y tế là việc được hỗ trợ chi phí cho các dịch vụ khám chữa bệnh, bao gồm cả các xét nghiệm y tế (tùy trường hợp). MoMo sẽ chỉ rõ hơn về những xét nghiệm nào được bảo hiểm y tế chi trả để bạn có thể an tâm hơn khi đi khám bệnh.

Lưu ý rằng: Chỉ có hai trường hợp mà bệnh nhân được hưởng bảo hiểm y tế khi xét nghiệm máu tại bệnh viện đó là: 

• Những mặt bệnh bắt buộc bác sĩ phải chỉ định xét nghiệm máu để lên phương án điều trị sao cho phù hợp. 
• Bệnh nhân đang trong quá trình điều trị các bệnh về máu cần tới sự hỗ trợ của xét nghiệm máu

2.5 Mức chi phí khám chữa bệnh được bảo hiểm y tế chi trả

• Với trường hợp khám chữa bệnh đúng tuyến, tại Điều 22 Luật Bảo hiểm y tế 2008 (sửa đổi, bổ sung năm 2014) quy định người có thẻ BHYT khi đi khám, chữa bệnh được quỹ BHYT thanh toán chi phí khám, chữa bệnh như sau: 

Lưu ý: Trường hợp một người thuộc nhiều đối tượng tham gia BHYT thì được hưởng quyền lợi BHYT theo đối tượng có quyền lợi cao nhất.

• Đối với trường hợp khám chữa bệnh trái tuyến, mức hưởng bảo hiểm y tế trái tuyến 2024 được đề cập tại Điều 22 Luật Bảo hiểm y tế 2008 (sửa đổi, bổ sung năm 2014) như sau: 

Lưu ý: Quy định nêu trên không áp dụng đối với các người dân tộc thiểu số và người thuộc hộ gia đình nghèo tham gia BHYT đang sinh sống tại vùng có điều kiện kinh tế - xã hội khó khăn, vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn; người tham gia BHYT đang sinh sống tại xã đảo, huyện đảo khi tự đi khám chữa bệnh không đúng tuyến.

3. Đối tượng nào cần phải tham gia bảo hiểm y tế? 

Thực ra, mọi người đều nên tham gia bảo hiểm y tế. Đối với học sinh, sinh viên, người lao động, hay người lớn tuổi ai cũng có những nguy cơ về sức khỏe. Đặc biệt, có những nhóm đối tượng bắt buộc phải tham gia, như công nhân viên chức, người lao động làm việc theo hợp đồng và một số đối tượng được nhà nước hỗ trợ bảo hiểm như trẻ em dưới 6 tuổi hay người cao tuổi.

4. Sự khác biệt giữa bảo hiểm y tế tự nguyện và bảo hiểm y tế bắt buộc là gì? 

Có hai loại bảo hiểm y tế chính: Bảo hiểm y tế bắt buộc và bảo hiểm y tế tự nguyện. MoMo sẽ so sánh giúp bạn sự khác biệt của 2 loại bảo hiểm này qua bảng so sánh sau:

5. Cách tham gia bảo hiểm y tế

Tham gia bảo hiểm y tế là một quy trình tương đối đơn giản, nhưng để đảm bảo bạn không bỏ sót bất kỳ bước quan trọng nào, MoMo sẽ hướng dẫn bạn cách mua bảo hiểm y tế cụ thể hơn. Khi hiểu rõ về quy trình, bạn sẽ dễ dàng tham gia bảo hiểm y tế để bảo vệ sức khỏe của mình và người thân.

5.1 Các giấy tờ cần thiết

Trước khi bắt đầu quá trình đăng ký, bạn cần chuẩn bị một số giấy tờ cơ bản. Đây là những tài liệu quan trọng để xác nhận thông tin cá nhân và thực hiện việc tham gia bảo hiểm. Dưới đây là danh sách chi tiết những giấy tờ cần có:

• Căn cước công dân (CCCD): Đây là tài liệu quan trọng để xác minh danh tính của bạn. Nếu bạn đăng ký bảo hiểm cho con cái hoặc người phụ thuộc, hãy chuẩn bị giấy khai sinh cho đối tượng đó.
• Giấy tạm trú: Tài liệu này xác định địa chỉ thường trú hoặc tạm trú của bạn, giúp việc phân bổ quyền lợi bảo hiểm y tế theo địa phương.
• Mẫu đơn đăng ký tham gia bảo hiểm y tế: Đây là đơn theo mẫu của cơ quan bảo hiểm xã hội, bạn có thể nhận tại nơi đăng ký hoặc tải về từ website của cơ quan bảo hiểm.
• Giấy chứng nhận thuộc diện chính sách (nếu có): Nếu bạn thuộc diện được hưởng chính sách đặc biệt (như trẻ em dưới 6 tuổi, người cao tuổi, hoặc đối tượng thuộc diện bảo trợ xã hội), hãy chuẩn bị thêm giấy tờ liên quan để được hưởng ưu đãi.

5.2 Hướng dẫn các bước đăng ký tham gia bảo hiểm y tế 

Quy trình đăng ký bảo hiểm y tế khá đơn giản nhưng việc tuân thủ đúng từng bước sẽ giúp bạn hoàn thành thủ tục một cách nhanh chóng. Dưới đây là hướng dẫn chi tiết từng bước để bạn dễ dàng tham gia bảo hiểm y tế:

• Bước 1: Xác định loại bảo hiểm y tế bạn muốn tham gia:
  Bạn cần quyết định sẽ tham gia bảo hiểm y tế bắt buộc hay tự nguyện. Với bảo hiểm y tế bắt buộc, người lao động sẽ được cơ quan, đơn vị của mình hỗ trợ trong việc đóng bảo hiểm. Còn bảo hiểm tự nguyện, bạn sẽ tự chủ động đăng ký và thanh toán toàn bộ mức đóng.
• Bước 2: Chuẩn bị các giấy tờ cần thiết:
  Sau khi xác định loại bảo hiểm phù hợp, hãy kiểm tra lại giấy tờ cá nhân và chuẩn bị đầy đủ. Đừng quên mang theo bản sao và bản chính để đối chiếu, tránh mất thời gian đi lại.
• Bước 3: Tìm đến cơ quan bảo hiểm xã hội hoặc cơ sở y tế có thẩm quyền:
  Bạn có thể đến bất kỳ cơ quan bảo hiểm xã hội hoặc bệnh viện, phòng khám, trạm y tế có chức năng thu bảo hiểm y tế. Thông tin về các địa điểm này thường được công bố trên website của cơ quan bảo hiểm hoặc bạn có thể gọi điện trực tiếp để hỏi.
• Bước 4: Điền đầy đủ thông tin vào mẫu đơn đăng ký bảo hiểm y tế:
  Tại nơi đăng ký, bạn sẽ được cung cấp mẫu đơn tham gia bảo hiểm y tế. bạn hãy đảm bảo điền chính xác các thông tin cá nhân như họ tên, số CCCD, địa chỉ và chọn gói bảo hiểm phù hợp với mình. Nếu có bất kỳ thắc mắc nào về các mục cần điền, đừng ngại hỏi nhân viên hỗ trợ tại cơ quan bảo hiểm.
• Bước 5: Nộp hồ sơ và thanh toán phí bảo hiểm:
  Sau khi hoàn tất thủ tục điền đơn và nộp các giấy tờ cần thiết, bạn sẽ tiến hành thanh toán chi phí tham gia bảo hiểm. Với bảo hiểm y tế bắt buộc, phí sẽ được khấu trừ trực tiếp từ lương hàng tháng. Đối với bảo hiểm y tế tự nguyện, bạn sẽ cần thanh toán đầy đủ theo mức quy định.
• Bước 6: Nhận biên lai và xác nhận đăng ký:
  Sau khi thanh toán, bạn sẽ nhận được biên lai hoặc phiếu xác nhận đăng ký bảo hiểm y tế. Giữ lại những tài liệu này để kiểm tra tiến trình cấp thẻ bảo hiểm của bạn.
• Bước 7: Nhận thẻ bảo hiểm y tế:
  Thẻ bảo hiểm y tế thường sẽ được gửi về địa chỉ đăng ký của bạn hoặc bạn có thể trực tiếp đến cơ quan đăng ký để nhận. Thời gian nhận thẻ thường mất từ 5-10 ngày làm việc. Hãy kiểm tra kỹ thông tin trên thẻ và nếu có sai sót, hãy liên hệ ngay với cơ quan bảo hiểm để điều chỉnh.

5.3 Chi phí tham gia bảo hiểm y tế hằng năm 

Rất nhiều bạn đang có thắc mắc là mua bảo hiểm y tế giá bao nhiêu? Chi phí tham gia bảo hiểm y tế không quá cao và được tính theo thu nhập của mỗi người hoặc theo mức quy định nhà nước. Dưới đây là một số thông tin giải đáp thắc mắc bảo hiểm y tế chi trả những gì bạn cần biết:

• Đối với bảo hiểm y tế bắt buộc:
  Mức đóng bảo hiểm y tế bắt buộc hiện nay chiếm 4,5% mức lương tháng, trong đó người lao động đóng 1/3 và người sử dụng lao động đóng 2/3. Ví dụ, nếu bạn có mức lương cơ bản là 10.000.000đ/tháng, bạn sẽ phải đóng khoảng 450.000đ/tháng cho bảo hiểm y tế. Phần này sẽ được khấu trừ trực tiếp từ lương hàng tháng.
• Đối với bảo hiểm y tế tự nguyện:
  Với bảo hiểm y tế tự nguyện, mức phí đóng hàng năm được xác định dựa trên thu nhập của hộ gia đình. Mức đóng phổ biến hiện nay là khoảng 700.000 - 800.000đ/năm cho một người. Nếu các thành viên trong gia đình cùng tham gia, các thành viên thứ hai trở đi sẽ được giảm mức phí đóng.

Ngoài ra, nếu bạn thuộc diện được hỗ trợ từ nhà nước như học sinh, sinh viên, người thuộc hộ nghèo, bạn sẽ được nhà nước hỗ trợ một phần chi phí tham gia bảo hiểm y tế.

6. Những lưu ý khi tham gia bảo hiểm y tế là gì? 

MoMo muốn bạn chú ý một vài điểm quan trọng khi tham gia bảo hiểm y tế để đảm bảo quyền lợi tốt nhất.

6.1 Thời gian hiệu lực của bảo hiểm 

Thẻ bảo hiểm y tế thường có hiệu lực sau một khoảng thời gian nhất định từ lúc bạn đăng ký và nộp lệ phí. Đừng quên kiểm tra thời gian hiệu lực trên thẻ để biết khi nào bạn có thể bắt đầu sử dụng quyền lợi bảo hiểm nhé.

6.2 Các điều kiện cần tuân thủ để được hưởng quyền lợi 

Để được hưởng quyền lợi bảo hiểm y tế, bạn cần tuân thủ một số điều kiện cơ bản, như khám bệnh đúng tuyến và đăng ký khám tại cơ sở y tế đã chọn. Đừng quên mang theo thẻ bảo hiểm y tế khi đi khám bệnh nhé!

6.3 Quy định về sử dụng bảo hiểm đúng tuyến và trái tuyến 

Như đã nói ở phần trước, khi bạn khám chữa bệnh đúng tuyến, bạn sẽ nhận được mức hỗ trợ tối đa từ bảo hiểm. Tuy nhiên, nếu bạn cần khám chữa bệnh ở nơi khác (trái tuyến), bạn vẫn sẽ được hỗ trợ, nhưng ở mức thấp hơn. Hãy cân nhắc khi chọn nơi khám chữa bệnh để bảo vệ quyền lợi tối đa.

Kết luận

Bảo hiểm y tế không chỉ là một giải pháp tài chính mà còn là một bước đầu tư cho sức khỏe và sự an tâm của bạn. Khi hiểu rõ lợi ích và cách tham gia, bạn sẽ có thêm công cụ bảo vệ bản thân và gia đình trước những rủi ro sức khỏe. Hiện nay, nhiều người vẫn còn thắc mắc rằng bảo hiểm y tế có bắt buộc không? Bảo hiểm y tế tuy không bắt buộc nhưng nó sẽ đảm bảo được những rủi ro về sức khỏe và tài chính của bạn. Đừng chờ đợi đến khi quá muộn, hãy chủ động tham gia bảo hiểm y tế ngay hôm nay!

Lưu ý: Thông tin trong bài viết này chỉ mang tính chất tham khảo và không nên được xem là lời khuyên tài chính, đầu tư, hoặc pháp lý chính thức. MoMo không chịu trách nhiệm về bất kỳ sai sót hoặc thiếu sót nào có thể xảy ra. MoMo khuyến khích bạn nên tìm kiếm lời khuyên từ cố vấn tài chính hoặc chuyên gia trước khi đưa ra bất kỳ quyết định quan trọng nào liên quan đến tài chính cá nhân.