Phức tạp, khó hiểu, đầy rẫy thuật ngữ và không biết để làm gì? Đó có phải là những suy nghĩ hiện lên trong đầu bạn mỗi khi có ai đó nhắc đến hai từ "bảo hiểm"? Nếu đúng là vậy thì bạn không hề đơn độc. Đối với nhiều người, đặc biệt là người trẻ ở độ tuổi 18-25, bảo hiểm giống như một bộ môn khó nhằn mà chúng ta chưa sẵn sàng tìm hiểu.

Nhưng sẽ ra sao nếu bạn gặp phải một rủi ro bất ngờ về sức khỏe? Sẽ thế nào nếu công việc hiện tại không còn nữa? Tương lai luôn chứa đựng những biến số không lường trước, và sự chuẩn bị chính là cách thông minh nhất để đối mặt với chúng.

Vậy thực chất, có nên mua bảo hiểm hay không? Để bảo hiểm trở nên bớt "nguy hiểm" và dễ hiểu hơn, hãy cùng nhau đi tìm câu trả lời qua những câu hỏi đơn giản và thực tế nhất.

Bảo hiểm có thực sự cần thiết không?

Hãy tưởng tượng bảo hiểm giống như chiếc mũ bảo hiểm bạn đội mỗi khi đi xe máy. Bạn luôn hy vọng mình sẽ không bao giờ phải dùng đến nó, nhưng nếu sự cố không may xảy ra, nó chính là thứ bảo vệ bạn khỏi những tổn thương nghiêm trọng nhất. Bảo hiểm tài chính cũng hoạt động theo nguyên tắc tương tự. Nó là tấm khiên vững chắc, bảo vệ bạn và gia đình khỏi những cú sốc tài chính khi rủi ro ập đến.

Lý do bạn cần đến bảo hiểm:

  • Đó là quy định bắt buộc: Với người lao động đi làm tại các công ty, doanh nghiệp, việc tham gia Bảo hiểm xã hội (BHXH) và Bảo hiểm y tế (BHYT) là bắt buộc. Đây là quyền lợi chính đáng giúp bạn có một mạng lưới an toàn cơ bản.
  • Là tấm khiên hỗ trợ bản thân khi gặp tình huống xấu: Cuộc sống không phải lúc nào cũng màu hồng. Khi gặp rủi ro, bảo hiểm sẽ là nguồn hỗ trợ tài chính kịp thời.
    • Ví dụ thực tế: Nếu bạn không may mất việc, Bảo hiểm thất nghiệp (một phần của BHXH) sẽ chi trả trợ cấp bằng 60% mức lương trung bình của 6 tháng gần nhất, kéo dài từ 3 đến 12 tháng tùy vào thời gian đóng góp. Khoản tiền này giúp bạn trang trải cuộc sống trong lúc tìm kiếm một cơ hội mới.
  • Dự phòng cho người thân: Nếu bạn là trụ cột kinh tế trong gia đình hoặc có người phụ thuộc (cha mẹ, em nhỏ), bảo hiểm càng trở nên quan trọng.
    • Ví dụ thực tế: Bảo hiểm nhân thọ sẽ chi trả một khoản tiền nếu người được bảo hiểm không may mất khả năng lao động hoặc mắc phải bệnh hiểm nghèo. Khoản tiền này có thể giúp gia đình bạn trang trải nợ nần, duy trì cuộc sống và lo cho tương lai của những người phụ thuộc.

Những loại bảo hiểm nào bạn nên mua?

Đây là câu hỏi khiến nhiều người bối rối nhất. Thị trường có rất nhiều sản phẩm, vậy đâu là lựa chọn phù hợp? Hãy phân loại chúng thành hai nhóm chính:

Nhóm 1: Bảo hiểm bắt buộc

Đây là những loại hình bảo hiểm nền tảng mà hầu hết người lao động đều có. Nếu bạn là người làm tự do, kinh doanh cá nhân, bạn vẫn hoàn toàn có thể tham gia các loại hình này theo hình thức tự nguyện để không bỏ lỡ quyền lợi.

  • Bảo hiểm xã hội (BHXH): Hãy xem nó như một quỹ tiết kiệm dài hạn cho tương lai của bạn. BHXH bao gồm các chế độ:
    • Hưu trí: Khi đóng đủ 20 năm, bạn sẽ được nhận lương hưu hàng tháng khi về già, đảm bảo một cuộc sống an nhàn, không phụ thuộc.
    • Thất nghiệp: Tấm phao cứu sinh khi bạn mất việc như đã đề cập ở trên.
    • Thai sản: Hỗ trợ tài chính cho lao động nữ khi sinh con.
    • Ốm đau, tai nạn lao động: Chi trả chi phí và thu nhập bị mất trong quá trình điều trị.
  • Bảo hiểm y tế (BHYT): Đây là "vị cứu tinh" giúp giảm bớt gánh nặng chi phí y tế. BHYT sẽ chi trả một phần lớn (thường là 80% - 100%) chi phí khám chữa bệnh, thuốc men, viện phí tại các cơ sở y tế đúng tuyến. Một ca phẫu thuật hay một đợt điều trị bệnh nghiêm trọng có thể tiêu tốn hàng chục, thậm chí hàng trăm triệu đồng. Khi đó, giá trị của thẻ BHYT là không thể đong đếm.

Nhóm 2: Bảo hiểm nên có (Tùy thuộc vào nhu cầu và tài chính)

Sau khi đã có lớp bảo vệ cơ bản từ BHXH và BHYT, bạn có thể cân nhắc nâng cấp "tấm khiên" của mình bằng các sản phẩm tự nguyện.

  • Bảo hiểm sức khỏe:
    • Là gì? Đây là sản phẩm thương mại hoạt động song song với BHYT, giúp chi trả các chi phí y tế không được BHYT thanh toán hoặc thanh toán ở mức cao hơn.
    • Khi nào nên mua? Khi bạn muốn được hưởng các dịch vụ y tế cao cấp hơn (bệnh viện quốc tế, phòng dịch vụ), không phải chờ đợi lâu, và được bảo lãnh viện phí cho các chi phí điều trị đắt đỏ. Hãy cân nhắc khi bạn đã có thu nhập ổn định và sẵn sàng chi trả thêm một khoản phí hàng năm cho sự an tâm và tiện lợi này.
  • Bảo hiểm nhân thọ:
    • Là gì? Là một hợp đồng dài hạn giữa bạn và công ty bảo hiểm, với mục đích chính là bảo vệ tài chính trước rủi ro tử vong hoặc thương tật toàn bộ vĩnh viễn. Ngoài ra, nhiều sản phẩm còn tích hợp yếu tố tiết kiệm và đầu tư.
    • Có nên mua bảo hiểm nhân thọ khi còn trẻ và độc thân? Đây là một câu hỏi rất phổ biến. Câu trả lời là CÓ, nếu bạn là:
      • Trụ cột chính hoặc có người phụ thuộc: Bạn có chu cấp cho cha mẹ hay nuôi em ăn học không? Nếu có, bảo hiểm nhân thọ là cách để đảm bảo những người bạn yêu thương vẫn được chăm lo nếu rủi ro xảy đến với bạn.
      • Muốn có một kế hoạch tiết kiệm kỷ luật: Mua bảo hiểm nhân thọ từ sớm có mức phí rẻ hơn đáng kể. Một số sản phẩm cho phép bạn tích lũy giá trị và rút ra một khoản tiền lớn sau 15-20 năm để thực hiện các mục tiêu lớn như mua nhà, khởi nghiệp.
      • Lo xa về bệnh hiểm nghèo: Nhiều hợp đồng bảo hiểm nhân thọ đi kèm quyền lợi chi trả một khoản tiền lớn ngay khi phát hiện bệnh hiểm nghèo, giúp bạn có chi phí để chữa trị mà không làm cạn kiệt tài sản đã tích lũy.

Cần chuẩn bị gì trước khi quyết định mua bảo hiểm?

Bảo hiểm là một cam kết tài chính dài hạn. Vì vậy, sự chuẩn bị kỹ lưỡng là vô cùng cần thiết để tránh những quyết định sai lầm.

  1. Với Bảo hiểm bắt buộc (BHXH, BHYT):
    • Kiểm tra hợp đồng lao động: Đảm bảo công ty đang thực hiện đúng nghĩa vụ đóng bảo hiểm cho bạn.
    • Nắm rõ quy định cơ bản: Ví dụ, bạn cần đóng BHXH từ đủ 12 tháng trở lên trong vòng 24 tháng trước khi nghỉ việc mới đủ điều kiện hưởng trợ cấp thất nghiệp. Hiểu rõ luật chơi giúp bạn bảo vệ quyền lợi của chính mình.
  2. Với Bảo hiểm nên có (Sức khỏe, Nhân thọ):
    • Xây dựng Quỹ dự phòng khẩn cấp trước tiên: Đây là điều kiện tiên quyết. Hãy có một khoản tiết kiệm bằng 3-6 tháng chi phí sinh hoạt. Quỹ này dùng cho những rắc rối nhỏ (sửa xe, hỏng laptop), còn bảo hiểm là để dành cho những thảm họa lớn. Đừng để việc phải đóng phí bảo hiểm làm ảnh hưởng đến dòng tiền khẩn cấp của bạn.
    • Đảm bảo có nguồn thu nhập ổn định: Bảo hiểm là một cuộc đua marathon, không phải chạy nước rút. Bạn cần đảm bảo mình có thể theo được hợp đồng trong nhiều năm.
    • Tìm hiểu thật kỹ sản phẩm và công ty: Đừng ký bất cứ thứ gì bạn chưa hiểu rõ. Hãy yêu cầu tư vấn viên giải thích cặn kẽ về quyền lợi, thời hạn đóng phí, và đặc biệt là các điều khoản loại trừ (những trường hợp không được chi trả). Hãy chọn mua bảo hiểm ở đâu có công ty uy tín, lịch sử lâu dài và được nhiều người đánh giá tốt.

Góc nhìn MoMo

Bảo hiểm có thể không mang lại lợi ích nhìn thấy ngay ở hiện tại, nhưng nó chính là tấm vé dự phòng cho những rủi ro bất ngờ trong tương lai. Nó không phải là một chi phí, mà là một khoản đầu tư cho sự bình yên trong tâm trí.

Thay vì nhìn bảo hiểm như một thứ phức tạp và đáng sợ, hãy xem nó như một công cụ tài chính thông minh. Trước khi quyết định, hãy trang bị cho mình hai thứ quan trọng nhất: Kiến thức về các loại bảo hiểm và một nguồn thu nhập ổn định. Khi đó, quyết định "có nên mua bảo hiểm" sẽ không còn là một câu hỏi khó, mà là một bước đi tự tin trên hành trình xây dựng tương lai tự chủ và vững vàng của bạn.