Khi nhắc đến hưu trí, phần lớn chúng ta hình dung về việc ngừng làm việc khi đến tuổi 60 và sống dựa vào nguồn quỹ hưu trí hoặc tiết kiệm đã tích lũy. Tuy nhiên, trong thời đại ngày nay, khái niệm về hưu trí đã dần thay đổi. Ngày càng nhiều người, đặc biệt là giới trẻ, mong muốn tự do tài chính, nghỉ hưu sớm, thậm chí ở độ tuổi 40 hoặc 50 thay vì chờ đến tuổi 60. Việc nghỉ hưu sớm là hoàn toàn khả thi, nhưng nó đòi hỏi một chiến lược tài chính thông minh, kỷ luật và khả năng quản lý tài sản hiệu quả từ sớm. 

Nhưng trước hết, mời bạn cùng MoMo tìm hiểu rõ hưu trí là gì cũng như các yếu tố xoay quanh chủ đề này nhé!

1. Kế hoạch hưu trí là gì?

1.1 Hưu trí là gì? Vì sao nên lên kế hoạch hưu trí? 

Hưu trí là giai đoạn mà bạn ngừng làm việc toàn thời gian và sống dựa vào các nguồn thu nhập đã được tích lũy trước đó, chẳng hạn như lương hưu, quỹ hưu trí hoặc đầu tư cá nhân. Lên kế hoạch hưu trí giúp bạn chuẩn bị đầy đủ cho thời điểm này, đảm bảo rằng bạn sẽ không bị thiếu hụt tài chính khi không còn làm việc. Việc có kế hoạch từ sớm giúp bạn kiểm soát tài chính tốt hơn, tránh rủi ro và giảm áp lực trong tương lai.

1.2 Có nên nghỉ hưu sớm? 

Nghỉ hưu sớm là một mục tiêu hấp dẫn với nhiều người, đặc biệt là những ai muốn có thời gian để thực hiện đam mê cá nhân hoặc dành thời gian cho gia đình. Tuy nhiên, nghỉ hưu sớm cũng mang lại cả lợi ích và thách thức mà bạn cần cân nhắc cẩn thận.

1.2.1 Lợi ích việc nghỉ hưu sớm

Thay vì chờ đến tuổi 60, ngày càng nhiều người chọn cách lên kế hoạch để nghỉ hưu sớm nhằm tận hưởng những trải nghiệm đáng giá hơn. Vậy, điều gì khiến việc nghỉ hưu sớm trở nên hấp dẫn đến vậy? Dưới đây là những lợi ích nổi bật của việc nghỉ hưu sớm mà bạn có thể cân nhắc khi lập kế hoạch cho tương lai.

  • Tự do tài chính và thời gian: Khi bạn đạt được tự do tài chính sớm và không còn bị ràng buộc bởi công việc, bạn sẽ có thời gian để làm những điều mình yêu thích như đi du lịch, chăm sóc gia đình… mà không phải lo lắng phải lao động để kiếm thu nhập.
  • Cải thiện sức khỏe tinh thần và thể chất: Nghỉ hưu sớm có thể giúp giảm căng thẳng và áp lực từ công việc, mang lại cho bạn sự thư giãn, cơ hội để tái tạo năng lượng và duy trì sức khỏe tốt hơn.
  • Chất lượng cuộc sống cao hơn: Bạn sẽ có thêm thời gian để thực hiện đam mê còn dang dở của mình, khám phá sở thích, đi du lịch, dành thời gian cho gia đình và bạn bè, cũng như tham gia vào các hoạt động có ý nghĩa. Đây có lẽ là động lực to lớn nhất cho những ai muốn nghỉ hưu sớm.

1.2.2 Thách thức của việc nghỉ hưu sớm

Mặc dù nghỉ hưu sớm mang lại nhiều lợi ích hấp dẫn như trên, nhưng con đường này cũng không hề dễ dàng. Nghỉ hưu sớm đòi hỏi một kế hoạch tài chính vững chắc và khả năng quản lý chi tiêu dài hạn, bởi vì việc ngừng làm việc khi chưa chuẩn bị kỹ lưỡng có thể mang lại nhiều rủi ro không lường trước. Trước khi đưa ra quyết định, bạn cần cân nhắc đến những thách thức lớn mà nghỉ hưu sớm có thể đem lại. Dưới đây là một số thách thức quan trọng mà bạn nên xem xét kỹ lưỡng.

  • Áp lực tài chính: Nghỉ hưu sớm đồng nghĩa với việc bạn phải đảm bảo có đủ nguồn tài chính để duy trì cuộc sống trong một khoảng thời gian dài hơn. Điều này đòi hỏi bạn phải tích lũy một khoản tiết kiệm lớn và quản lý tài sản hiệu quả.
  • Chi phí y tế và sinh hoạt tăng cao: Có thể bây giờ sức khỏe bạn không có vấn đề, tuy nhiên về già sẽ phát sinh nhiều hơn, và việc nghỉ hưu sớm khi không chuẩn bị kỹ sẽ khiến bạn gặp khó khăn khi đối mặt với chi phí y tế, sinh hoạt bất ngờ xảy ra. 
  • Nguy cơ cạn kiệt tài sản: Nếu không quản lý tài chính khôn ngoan, việc tiêu hao tài sản sớm có thể dẫn đến khó khăn tài chính về lâu dài, đặc biệt là khi bạn không còn khả năng lao động để tạo thu nhập bổ sung.

2. Lý do bạn nên có kế hoạch nghỉ hưu sớm

Dù cho bạn quyết định nghỉ hưu sớm hay đúng 60 tuổi, thì việc có kế hoạch hưu trí từ sớm luôn quan trọng bởi vì:

2.1 Giảm áp lực tài chính 

Lập kế hoạch nghỉ hưu sớm giúp bạn chuẩn bị đầy đủ tài chính từ sớm, giảm bớt gánh nặng tài chính trong những năm cuối sự nghiệp. Thay vì lo lắng về việc phải tiếp tục làm việc để trả nợ hoặc tích lũy đủ tiền, bạn sẽ có sự chủ động hơn trong việc kiểm soát và điều chỉnh tài chính của mình.

2.2 Có động lực để thực hiện các mục tiêu tài chính 

Kế hoạch nghỉ hưu sớm là nguồn động lực lớn giúp bạn tập trung vào các mục tiêu tài chính như tiết kiệm, đầu tư và quản lý chi tiêu. Khi biết mình đang hướng tới một tương lai tự do, bạn sẽ có nhiều lý do hơn để kiên trì và kỷ luật với kế hoạch tài chính của mình.

2.3 Chuẩn bị tương lai ổn định cho gia đình

Bằng cách chuẩn bị tài chính từ sớm, bạn không chỉ đảm bảo cuộc sống của mình mà còn giúp gia đình có một tương lai ổn định hơn. Kế hoạch nghỉ hưu sớm giúp bạn dành nhiều thời gian hơn cho người thân, đồng thời bảo vệ họ khỏi những rủi ro tài chính có thể xảy ra.

2.4 Sẵn sàng cho bản thân

Kế hoạch nghỉ hưu sớm cũng giúp bạn có thời gian để chăm sóc bản thân và tận hưởng những điều bạn yêu thích. Thay vì phải lo lắng về tương lai, bạn sẽ có sự chuẩn bị đầy đủ để bước vào giai đoạn nghỉ hưu với tinh thần thư thái, sẵn sàng đón nhận cuộc sống mới một cách thoải mái và vui vẻ.

3. Các bước để lên kế hoạch nghỉ hưu sớm

Việc nghỉ hưu sớm không thể thực hiện ngay lập tức mà cần có một kế hoạch cụ thể, chi tiết và phù hợp với tình hình tài chính của mỗi cá nhân. Để đạt được mục tiêu này, dưới đây là những bước bạn cần tuân thủ để đảm bảo kế hoạch nghỉ hưu sớm diễn ra suôn sẻ và bền vững.

3.1 Đặt mục tiêu cụ thể cho việc nghỉ hưu sớm

Bước đầu tiên và quan trọng nhất là xác định rõ độ tuổi bạn mong muốn nghỉ hưu và mức sống bạn muốn duy trì sau khi nghỉ hưu. Bạn cần có con số cụ thể về số tiền bạn cần tích lũy để đảm bảo cuộc sống không thiếu thốn về sau, đồng thời phải thực tế với khả năng tài chính hiện tại của mình.

3.2 Tính toán chi phí sinh hoạt và các nhu cầu khi nghỉ hưu

Sau khi xác định mục tiêu, bạn cần tính toán kỹ lưỡng chi phí sinh hoạt sau khi nghỉ hưu. Bao gồm các khoản chi tiêu hàng tháng như nhà ở, ăn uống, y tế, giải trí và những nhu cầu đột xuất khác. Việc nắm rõ con số chi tiêu này sẽ giúp bạn biết cần phải tích lũy bao nhiêu trước khi nghỉ hưu.

3.3 Tiết kiệm và đầu tư thông minh

Tiết kiệm là nền tảng của kế hoạch nghỉ hưu sớm, nhưng tiết kiệm một cách thông minh còn quan trọng hơn. Bạn cần lập kế hoạch tiết kiệm cụ thể và kết hợp với các kênh đầu tư dài hạn để tài sản không chỉ giữ nguyên mà còn sinh lời. Việc đa dạng hóa các khoản đầu tư sẽ giúp bạn giảm thiểu rủi ro và tăng trưởng tài sản nhanh hơn. Bạn có thể tham khảo về việc mở sổ tiết kiệm để tích luỹ hoặc đầu tư vào vàng, bất động sản…

3.4 Tìm hiểu cách thức đầu tư hưu trí

Ngoài việc đầu tư thông thường, bạn cũng nên tìm hiểu các loại hình đầu tư đặc thù dành cho hưu trí, chẳng hạn như quỹ hưu trí hoặc các sản phẩm tài chính có lãi suất dài hạn. Những khoản đầu tư này thường có tính ổn định cao và đảm bảo nguồn thu nhập ổn định sau khi nghỉ hưu.

3.5 Đóng bảo hiểm xã hội 

Bảo hiểm xã hội đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ quyền lợi của bạn khi nghỉ hưu. Đây chính là khoản tiền bạn đóng khi đi làm tại công ty. Việc tham gia bảo hiểm xã hội đầy đủ giúp bạn có một khoản lương hưu ổn định và đảm đảm quyền lợi y tế sau khi không còn làm việc. Vì thế từ bây giờ bạn hãy bắt đầu tìm hiểu về bảo hiểm xã hội cũng như chắc chắn rằng bạn đã đóng đủ các năm theo yêu cầu để hưởng quyền lợi tối đa nhé. 

3.6 Đóng bảo hiểm nhân thọ

Ngoài bảo hiểm xã hội, bảo hiểm nhân thọ cũng là một công cụ hữu ích giúp bạn bảo vệ tài chính của bản thân và gia đình khi nghỉ hưu. Bảo hiểm nhân thọ không chỉ giúp gia tăng giá trị tài sản mà còn giúp bạn an tâm hơn khi đã có một tấm bảo hiểm phòng ngừa các rủi ro sức khỏe và tài chính trong tương lai. Tuy nhiên, bảo hiểm nhân thọ thì bạn phải tự mua, nên nếu bạn có nhu cầu thì hãy liên hệ các đại lý/công ty bán bảo hiểm để trang bị nhé.

4. Cân nhắc các yếu tố tài chính

Khi lên kế hoạch nghỉ hưu sớm, tài chính đóng vai trò cốt lõi để đảm bảo bạn có một cuộc sống ổn định và an toàn về lâu dài. Dưới đây là các yếu tố tài chính quan trọng mà bạn cần cân nhắc khi lập kế hoạch nghỉ hưu sớm.

4.1 Quản lý nợ trước khi nghỉ hưu

Một trong những việc quan trọng bạn cần làm trước khi nghỉ hưu là giải quyết các khoản nợ hiện có, bao gồm nợ thẻ tín dụng, khoản vay mua nhà hoặc vay cá nhân. Quản lý và trả hết nợ sẽ giúp bạn giảm bớt gánh nặng tài chính và không phải lo lắng về việc trả nợ khi không còn thu nhập thường xuyên. Nếu bạn không thể trả hết nợ ngay, hãy lập kế hoạch trả nợ dần với lãi suất thấp nhất để giảm thiểu áp lực tài chính trong tương lai.

4.2 Lập quỹ dự phòng cho các tình huống khẩn cấp

Nghỉ hưu sớm không có nghĩa là mọi chi phí trong cuộc sống sẽ dễ dàng dự đoán. Để bảo vệ bản thân trước những biến cố bất ngờ như chi phí y tế hoặc sự cố gia đình, bạn cần lập một quỹ dự phòng khẩn cấp. Quỹ này nên đủ lớn để trang trải chi phí sống tối thiểu từ 6 đến 12 tháng, đảm bảo bạn có thể ứng phó kịp thời với các tình huống phát sinh mà không cần phải đụng đến các khoản tiết kiệm cho hưu trí.

4.3 Xem xét chế độ bảo hiểm y tế và an sinh xã hội

Bảo hiểm y tế và an sinh xã hội là hai yếu tố không thể thiếu trong kế hoạch nghỉ hưu sớm, đặc biệt khi bạn không còn thu nhập từ công việc để chi trả các khoản phí y tế. Bạn nên tìm hiểu kỹ về các chế độ bảo hiểm mà mình có thể tham gia để đảm bảo được chăm sóc y tế đầy đủ khi cần. Nếu có bảo hiểm xã hội hoặc bảo hiểm y tế của nhà nước, hãy chắc chắn rằng bạn đã đóng đầy đủ và kiểm tra các quyền lợi mà mình được hưởng sau khi nghỉ hưu.

4.4 Cần bao nhiêu tiền để nghỉ hưu sớm?

Đây là câu hỏi quan trọng nhất mà bạn cần tự trả lời khi lập kế hoạch nghỉ hưu sớm. Số tiền bạn cần sẽ phụ thuộc vào lối sống, nhu cầu cá nhân và thời gian bạn dự định nghỉ hưu. 

Một công thức đơn giản để tính toán là lấy chi phí sinh hoạt hàng năm của bạn nhân với số năm bạn dự định nghỉ hưu. Bạn cũng cần tính thêm vào các chi phí khác như chăm sóc sức khỏe, du lịch, hoặc các hoạt động vui chơi mà bạn muốn thực hiện trong suốt thời gian hưu trí. 

Ví dụ: Bạn muốn nghỉ hưu ở tuổi 45, thay vì đợi đến tuổi 60 thì bạn sẽ cần bao nhiêu tiền để nghỉ hưu sớm?

  • Nếu hiện tại bạn 30 tuổi, bạn sẽ có 15 năm để tích lũy tài chính và chuẩn bị cho kế hoạch nghỉ hưu.
  • Bạn ước tính cần khoảng 30 triệu đồng mỗi tháng để duy trì cuộc sống khi nghỉ hưu. Như vậy, mỗi năm bạn sẽ cần 360 triệu đồng. Nếu bạn dự định sống thêm 40 năm sau khi nghỉ hưu, bạn cần tổng cộng 14,4 tỷ đồng (chưa tính đến lạm phát và các chi phí phát sinh khác).

5. Tối ưu hóa thu nhập sau khi nghỉ hưu

Để đảm bảo cuộc sống thoải mái và an toàn tài chính, việc tối ưu hóa thu nhập sau khi nghỉ hưu là một phần không thể thiếu trong kế hoạch của bạn. Bằng cách quản lý tài sản thông minh và tìm kiếm các kênh thu nhập bổ sung, bạn có thể gia tăng nguồn tài chính của mình mà vẫn giữ được sự tự do trong cuộc sống hưu trí.

5.1 Biết cách quản lý tài sản một cách hiệu quả

Sau khi nghỉ hưu, việc quản lý tài sản trở nên quan trọng hơn bao giờ hết. Bạn cần điều chỉnh danh mục đầu tư sao cho giảm thiểu rủi ro và bảo toàn giá trị tài sản. Các bước để bạn quản lý tài sản hiệu quả như sau: 

5.1.1 Đánh giá tổng thể tài sản và nguồn thu nhập

  • Kiểm tra tổng giá trị tài sản: Xác định tổng tài sản hiện có bao gồm tiền tiết kiệm, đầu tư, bất động sản, và các khoản hưu trí.
  • Tính toán các nguồn thu nhập ổn định: Các nguồn thu nhập sau khi nghỉ hưu có thể bao gồm lương hưu, lợi nhuận từ đầu tư, cổ tức, thu nhập từ bất động sản cho thuê, hoặc quỹ hưu trí tự nguyện.
  • Lập kế hoạch rút tiền: Bạn cần xác định tỷ lệ rút tiền mỗi năm để duy trì cuộc sống mà không tiêu hao tài sản quá nhanh. Quy tắc 4% là một phương pháp thông dụng (rút 4% tài sản mỗi năm).

5.1.2. Phân bổ lại danh mục đầu tư

Sau khi nghỉ hưu, bạn nên điều chỉnh lại danh mục đầu tư để đảm bảo an toàn hơn, vì rủi ro mất tài sản có thể ảnh hưởng đến cuộc sống:

  • Giảm rủi ro đầu tư: Chuyển một phần lớn tài sản sang các kênh đầu tư an toàn hơn như trái phiếu chính phủ, quỹ trái phiếu, hoặc các sản phẩm tài chính có lãi suất ổn định.
  • Giữ một phần tài sản trong các khoản đầu tư sinh lời: Đầu tư vào các quỹ cổ phiếu ổn định hoặc bất động sản cho thuê để tiếp tục tạo ra nguồn thu nhập thụ động trong dài hạn.
  • Duy trì một khoản dự phòng bằng tiền mặt hoặc các tài sản thanh khoản cao: Khoản dự phòng này sẽ giúp bạn có tiền để xử lý các tình huống khẩn cấp mà không cần phải bán các khoản đầu tư dài hạn.

5.1.3. Quản lý chi tiêu cẩn thận

  • Lập kế hoạch chi tiêu cụ thể: Dựa trên các khoản thu nhập và tài sản đã tính toán, lập kế hoạch chi tiêu hàng tháng và đảm bảo rằng chi tiêu nằm trong khả năng cho phép.
  • Theo dõi và điều chỉnh chi tiêu: Kiểm tra thường xuyên chi tiêu để xem có phát sinh những khoản không cần thiết hay không và điều chỉnh nếu cần.
  • Đánh giá lại kế hoạch tài chính hàng năm: Bạn nên rà soát lại danh mục đầu tư và kế hoạch tài chính hàng năm để đảm bảo nó vẫn phù hợp với mục tiêu tài chính và tình hình thị trường.
  • Linh hoạt điều chỉnh khi cần thiết: Trong trường hợp thị trường biến động hoặc chi tiêu không như mong đợi, bạn cần linh hoạt điều chỉnh danh mục đầu tư hoặc tỷ lệ rút tiền để đảm bảo không tiêu hao quá nhanh tài sản.

5.1.4. Quỹ dự phòng và bảo hiểm

  • Thiết lập quỹ dự phòng khẩn cấp: Có ít nhất 6-12 tháng chi phí sinh hoạt trong quỹ dự phòng, phòng ngừa các tình huống bất ngờ như chi phí y tế lớn hoặc biến cố gia đình.
  • Bảo hiểm y tế và bảo hiểm nhân thọ: Đóng đầy đủ bảo hiểm y tế và cân nhắc bảo hiểm nhân thọ nếu cần thiết để bảo vệ tài chính cho bản thân và gia đình.

5.1.5. Quản lý rủi ro lạm phát

Lạm phát có thể làm giảm giá trị thực của tài sản và thu nhập hưu trí. Do đó các tài sản như bất động sản, cổ phiếu hoặc trái phiếu được điều chỉnh theo lạm phát (như trái phiếu chính phủ được bảo vệ lạm phát) có thể giúp bảo vệ giá trị tài sản của bạn.

5.2 Tận dụng các kênh thu nhập bổ sung

Ngoài việc quản lý tài sản, bạn cũng có thể tìm kiếm các nguồn thu nhập bổ sung để duy trì và cải thiện tài chính sau khi nghỉ hưu. Một số kênh phổ biến bao gồm:

  • Đầu tư bất động sản cho thuê: Việc sở hữu và cho thuê bất động sản có thể mang lại dòng tiền ổn định hàng tháng mà không cần phải làm việc toàn thời gian.
  • Cổ tức từ đầu tư chứng khoán: Nếu bạn đã đầu tư vào cổ phiếu hoặc quỹ mở trước khi nghỉ hưu, cổ tức từ các khoản đầu tư này có thể là nguồn thu nhập thụ động hữu ích.
  • Làm việc bán thời gian hoặc tư vấn: Nếu bạn vẫn muốn duy trì một chút công việc trong những lĩnh vực bạn có kinh nghiệm, công việc bán thời gian hoặc tư vấn sẽ không chỉ giúp bạn duy trì thu nhập mà còn giữ cho tinh thần sáng tạo và hoạt động.

Kết luận

Nghỉ hưu không chỉ là đích đến của sự nghiệp mà còn là một hành trình cần được chuẩn bị kỹ lưỡng và cẩn thận. Hiểu rõ tự do tài chính nghỉ hưu sớm và có kế hoạch hưu trí từ sớm sẽ giúp bạn đảm bảo được sự ổn định tài chính, tự do về thời gian và tận hưởng cuộc sống một cách trọn vẹn. Hãy bắt đầu hành trình này ngay từ bây giờ để chuẩn bị cho một tương lai an tâm và không lo lắng về tài chính!

Lưu ý: Thông tin trong bài viết này chỉ mang tính chất tham khảo và không nên được xem là lời khuyên tài chính, đầu tư, hoặc pháp lý chính thức. MoMo không chịu trách nhiệm về bất kỳ sai sót hoặc thiếu sót nào có thể xảy ra. MoMo khuyến khích bạn nên tìm kiếm lời khuyên từ cố vấn tài chính hoặc chuyên gia trước khi đưa ra bất kỳ quyết định quan trọng nào liên quan đến tài chính cá nhân.