Việc lập ngân sách chi tiêu cá nhân hoặc gia đình gia đình không chỉ giúp bạn kiểm soát tài chính mà còn tạo ra sự an tâm cho bạn trong việc chi tiêu và tiết kiệm. Bài viết bên dưới sẽ giải thích cho bạn những lý do tại sao bạn nên bắt đầu lập ngân sách ngay hôm nay, cùng với các bước lập ngân sách dễ hiểu để bạn áp dụng vào cuộc sống hàng ngày. Theo dõi ngay.

1. Lập ngân sách là gì? Tại sao lại quan trọng?

Lập ngân sách là quá trình tạo ra một kế hoạch chi tiêu cho một khoảng thời gian nhất định (thường là hàng tháng). Kế hoạch này sẽ phân chia thu nhập của bạn thành các khoản chi tiêu cụ thể cho từng mục như sinh hoạt, tiết kiệm, giải trí, và các khoản khác. 

Lập ngân sách sẽ giúp bạn và gia đình chủ động đối mặt với những thay đổi trong cuộc sống ở hiện tại và cả tương lai, đó là lý do việc lập ngân sách vô cùng quan trọng ngay trong hôm nay. Cùng MoMo tìm hiểu kỹ hơn qua nội dung bên dưới bạn nhé:

  • Kiểm soát tài chính: Khi bạn lập ngân sách, bạn có thể theo dõi chính xác số tiền mình có, số tiền đã chi tiêu và số tiền còn lại. Điều này giúp bạn tránh rơi vào tình trạng nợ nần và chi tiêu vượt mức.
  • Đạt được mục tiêu tài chính: Lập ngân sách giúp bạn xác định rõ các mục tiêu tài chính cá nhân. Dù là mua nhà, xe hơi hay tiết kiệm cho việc học hành, ngân sách sẽ là công cụ giúp bạn hiện thực hóa những ước mơ đó.
  • Tiết kiệm chi phí: Khi bạn nắm rõ các khoản chi tiêu của mình, bạn sẽ dễ dàng nhận ra những khoản không cần thiết và có thể cắt giảm. Việc này giúp bạn tiết kiệm hơn và sử dụng tiền một cách hiệu quả hơn.
  • Giảm lo âu tài chính: Có một kế hoạch tài chính rõ ràng giúp bạn cảm thấy yên tâm hơn về tình hình tài chính của mình. Bạn sẽ không còn lo lắng về việc không biết tiền mình đi đâu hay không đủ tiền cho những khoản chi quan trọng.
Lập ngân sách ngay hôm nay để chủ động chuẩn bị cho những kế hoạch tài chính lớn trong tương lai như: thai sản, du học, mua nhà…

Lập ngân sách ngay hôm nay để chủ động chuẩn bị cho những kế hoạch tài chính lớn trong tương lai như: thai sản, du học, mua nhà…

2. Các bước lập ngân sách chi tiêu gia đình

Xác định thu nhập: Bước đầu tiên là xác định tổng thu nhập hàng tháng của bạn (hoặc tổng thu nhập, bao gồm lương, thu nhập từ đầu tư hoặc các nguồn thu nhập khác.

Liệt kê các khoản chi: Ghi chép tất cả các khoản chi tiêu của bạn trong một tháng. Bạn nên phân loại chúng thành các nhóm như chi tiêu cố định (tiền nhà, tiền điện, tiền nước) và chi tiêu linh hoạt (ăn uống, giải trí).

Phân bổ ngân sách: Dựa trên thu nhập và các khoản chi đã liệt kê, hãy phân bổ ngân sách cho từng mục tiêu cụ thể. Bạn có thể sử dụng phương pháp 50/30/20, trong đó 50% thu nhập dành cho nhu cầu thiết yếu, 30% cho sở thích và 20% cho tiết kiệm. 

Theo dõi và điều chỉnh: Hãy theo dõi chi tiêu hàng tháng và điều chỉnh ngân sách nếu cần thiết. Nếu bạn nhận thấy một số khoản chi tiêu vượt quá dự kiến, hãy xem xét cách giảm chi tiêu ở các mục khác để bù đắp.

Đánh giá và điều chỉnh định kỳ: Hãy đánh giá ngân sách của bạn định kỳ (có thể hàng tháng hoặc hàng quý) để xem nó có hiệu quả hay không. Nếu cần, hãy điều chỉnh ngân sách để phù hợp với tình hình tài chính và mục tiêu mới.

* Ví dụ minh hoạ:

Giả sử bạn có các thông tin tài chính sau:

  • Thu nhập hàng tháng: 20.000.000đ
  • Các khoản chi tiêu cố định:
    • Tiền nhà: 5.000.000đ
    • Tiền điện, nước: 1.500.000đ
    • Internet: 500.000đ
    • Tiền trả nợ: 2.000.000đ
  • Các khoản chi tiêu linh hoạt:
    • Ăn uống: 3.000.000đ
    • Giải trí: 1.500.000đ
    • Đi lại: 1.000.000đ
  • Khoản tiết kiệm: Bạn muốn tiết kiệm 3.000.000đ mỗi tháng.

Bước 1: Xác định thu nhập

  • Tổng thu nhập hàng tháng: 20.000.000đ

Bước 2: Liệt kê các khoản chi

  • Chi tiêu cố định:
    • Tiền nhà: 5.000.000đ
    • Tiền điện, nước: 1.500.000đ
    • Internet: 500.000đ
    • Tiền trả nợ: 2.000.000đ
  • Chi tiêu linh hoạt:
    • Ăn uống: 3.000.000đ
    • Giải trí: 1.500.000đ
    • Đi lại: 1.000.000đ

Bước 3: Phân bổ ngân sách

  • Tổng chi tiêu cố định:
    • 5.000.000 + 1.500.000 + 500.000 + 2.000.000 = 9.000.000đ
  • Tổng chi tiêu linh hoạt:
    • 3.000.000 + 1.500.000 + 1.000.000 = 5.500.000đ
  • Tổng chi tiêu:
    • 9.000.000 + 5.500.000 = 14.500.000đ
  • Tổng chi tiêu và tiết kiệm:
    • 14.500.000 + 3.000.000 = 17.500.000đ
  • Số tiền còn lại:
    • 20.000.000 - 17.500.000 = 2.500.000đ

Bước 4. Theo dõi và điều chỉnh

Hàng tháng, bạn cần theo dõi chi tiêu thực tế của mình. Giả sử trong tháng này bạn chi tiêu nhiều hơn cho ăn uống (3.500.000đ) và giải trí (2.000.000đ), hãy xem xét cắt giảm chi tiêu ở những khoản khác như đi lại hoặc tìm cách tiết kiệm hơn.

Bước 5. Đánh giá và điều chỉnh định kỳ

Cuối mỗi tháng, hãy tổng kết lại số tiền bạn đã chi tiêu và so sánh với ngân sách đã lập. Nếu phát hiện ra rằng bạn thường xuyên chi vượt mức cho một mục nào đó, hãy điều chỉnh ngân sách cho tháng tiếp theo, hoặc tìm cách giảm chi tiêu ở các mục khác.

Phân bổ ngân sách chi tiêu hợp lý sẽ giúp bạn cân chỉnh lại tình hình kinh tế trong hiện tại và cả tương lai.

Phân bổ ngân sách chi tiêu hợp lý sẽ giúp bạn cân chỉnh lại tình hình kinh tế trong hiện tại và cả tương lai.

3. Phương pháp lập ngân sách chi tiêu

Để quá trình lập ngân sách diễn ra hiệu quả, khoa học, bạn có thể tham khảo 3 phương pháp sau đây:

  • Nguyên tắc 50/30/20: Phân chia thu nhập thành ba phần: 50% cho nhu cầu thiết yếu, 30% cho mong muốn cá nhân và 20% cho đầu tư, tiết kiệm và trả nợ.
  • Phương pháp tiết kiệm bằng phong bì: Hãy chia thu nhập bằng tiền mặt của bạn vào các phong bì khác nhau dựa theo ngân sách. Các chi phí cố định như tiền nhà, tiền xe không bao gồm trong phong bì và bạn có thể thanh toán như bình thường. Tuy nhiên phương pháp này sẽ cần một khoảng tiền mặt cụ thể. Nếu bạn không sử dụng tiền mặt, bạn có thể biến tấu hình thức này bằng cách phân bổ tiền online trong nhiều tài khoản khác nhau hoặc bỏ vào các ví điện tử khác nhau để chia nhỏ thành các khoản mục khác nhau như tiết kiệm, giải trí, ăn uống…
  • Phương pháp lập ngân sách dựa trên số 0: Lập ngân sách từ mốc số 0 khi bước vào mỗi chu kỳ mới. Phân tích lại từ đầu mọi chi phí và xây dựng dựa trên những gì thật sự cần thiết cho giai đoạn sắp tới.

* Ví dụ minh hoạ về phương pháp 50/30/20 khi lập ngân sách chi tiêu gia đình:

Giả sử bạn có thông tin sau: Tổng thu nhập hàng tháng: 15.000.000đ

Bước 1: Phân chia thu nhập

Theo phương pháp 50/30/20, bạn sẽ phân chia thu nhập hàng tháng như sau:

  • 50% cho nhu cầu thiết yếu:
    • 50% x 15.000.000 = 7.500.000đ
  • 30% cho mong muốn cá nhân:
    • 30% x 15.000.000 = 4.500.000đ
  • 20% cho đầu tư, tiết kiệm và trả nợ:
    • 20% x 15.000.000 = 3.000.000đ

Bước 2: Lập ngân sách chi tiêu

Chi tiêu cho nhu cầu thiết yếu (7.500.000đ):

  • Tiền thuê nhà: 4.000.000đ
  • Tiền ăn uống: 2.000.000đ
  • Tiền điện, nước: 800.000đ
  • Tiền bảo hiểm y tế: 700.000đ

Chi tiêu cho mong muốn cá nhân (4.500.000đ):

  • Giải trí (đi xem phim, ăn uống với bạn bè): 1.500.000đ
  • Du lịch (kỳ nghỉ ngắn ngày): 2.000.000đ
  • Mua sắm (quần áo, phụ kiện): 1.000.000đ

Chi tiêu cho đầu tư, tiết kiệm và trả nợ (3.000.000đ):

  • Tiết kiệm vào tài khoản ngân hàng: 1.500.000đ
  • Thanh toán nợ tín dụng: 1.000.000đ
  • Đầu tư vào quỹ đầu tư: 500.000đ

Bước 3: Theo dõi chi tiêu

Trong suốt tháng, bạn cần theo dõi chi tiêu của mình theo từng khoản mục đã phân bổ. Điều này giúp bạn biết rõ mình đã chi tiêu bao nhiêu và ở đâu.

Bước 4: Đánh giá cuối tháng

Cuối tháng, bạn sẽ tổng kết lại các khoản chi tiêu:

  • Nhu cầu thiết yếu:
    • Nếu bạn chỉ chi tiêu 7.200.000đ cho các nhu cầu thiết yếu, bạn có thể tiết kiệm thêm 300.000đ.
  • Mong muốn cá nhân:
    • Nếu bạn chi tiêu 4.700.000đ cho các mong muốn cá nhân, bạn đã chi vượt mức 200.000đ.
  • Đầu tư, tiết kiệm và trả nợ:
    • Nếu bạn đã tiết kiệm được 1.500.000đ và trả nợ 1.000.000đ, bạn đã hoàn thành tốt mục tiêu này.

Ví dụ trên minh họa cách lập ngân sách một cách cụ thể và rõ ràng. Bằng cách thực hiện các bước này, bạn không chỉ có thể quản lý tài chính tốt hơn mà còn đạt được mục tiêu tiết kiệm và chi tiêu hợp lý hơn trong cuộc sống hàng ngày.

Kết luận

Việc lập ngân sách không chỉ là một công cụ quản lý tài chính mà còn là một phần quan trọng trong việc đạt được tự do tài chính. Hãy bắt đầu ngay hôm nay để tạo ra sự thay đổi tích cực trong cuộc sống tài chính của bạn. Bằng cách nắm bắt các bước lập ngân sách và cách lập ngân sách hiệu quả, bạn sẽ thấy rằng việc quản lý tài chính không còn là gánh nặng mà là một hành trình thú vị và đầy ý nghĩa.

Hãy nhớ rằng, việc lập ngân sách là một quá trình liên tục. Bạn càng dành thời gian để xem xét và điều chỉnh ngân sách của mình, bạn sẽ càng gần hơn với mục tiêu tài chính mà bạn mong muốn!

Lưu ý: Thông tin trong bài viết này chỉ mang tính chất tham khảo và không nên được xem là lời khuyên tài chính, đầu tư, hoặc pháp lý chính thức. MoMo không chịu trách nhiệm về bất kỳ sai sót hoặc thiếu sót nào có thể xảy ra. MoMo khuyến khích bạn nên tìm kiếm lời khuyên từ cố vấn tài chính hoặc chuyên gia trước khi đưa ra bất kỳ quyết định quan trọng nào liên quan đến tài chính cá nhân.